کد مطلب:210706 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:136
اکسیر اعظم
تجزیه - اصل ماده - اتوم - جزو لایتجزی
فكری كه قرن ها آباء و اجداد ما را به خود مشغول داشته و مانند شیفتگان و مجذوبان آنها را از خواب و خوراك و كار و كسب بازداشته و در سردابه های تنگ و تاریك مانند جادوها و عفریت های افسانه ی قدیم با قرع و انبیق و آلات و ادوات غریب و عجیب هم نشین و هم خواب نموده و به آرزوی كشف اكسیر و طلا دارائی خود را خاكستر می ساختند و با دود كوزه و خاك زغال و گرد جیوه از دودكش های پیچاپیچ به هوا می فرستادند.
امروز به ترقی علوم مثبته كه اساس آن بر تجربه های دقیق و حساب های عمیق و پشت كار دامنه داری با وسائل فراهم با روش عملیات جدید و فنون اختراعات تازه كه بنای آن روی حكمت عملی یعنی معلومات ثابته و محقق غیرقابل انكار نهاده شده آن فكر در جریان عمل مشاهده می شود. [1] .
فرضیات (تئوری ها) و تشكیل قضایای منطقی و تهیه صغری و كبرای خیالی كه در علوم نظری قدر و قیمتی داشت - امروز دیگر در حكمت عملی یعنی فیزیك و شیمی كه سابق كیمیا می گفتند بها و ارزش ندارد.
امروز فكر تبدیل نیرو به ماده از قوه به فعل آمده و صورت وقوع حاصل نموده است
[ صفحه 157]
دیگر احتیاج به آن همه تلاش های مخفی برای طلا ساختن نیست - به علاوه كه آن روز طلا ارزش داشت زیرا زندگی بسیار ساده و آسان و وسایل معاش به قدری ارزان و آسان به دست می آمد كه طلا ارزش داشت و لذا فكر كیمیاگری و طلاسازی قوت گرفته بود ولی راه آن را همه نمی دانستند وسایل هم برای همه موجود نبوده و درس عملی آن پنهان و مخفی بوده - و هركس یا از نظر آن كه شاید موفق نشود یا از جهت اینكه بغض و امساك داشتند به دیگری بیاموزند یا از این جهت كه سر زبان ها نیفتد - بدون آنكه از كسی بپرسند یا راه و روش صحیحی را از معلمی فنی فراگیرند می كوشیدند از روی كتب آلات و اسباب را بسازند و عمل كنند.
بدون تردید ما كه در تعلیم و تربیت نیم قرن عمل نمودیم یقین حاصل كردیم علم بدون كتاب و معلم مفید نمی باشد و افاده نمی دهد - باید درس علمی و عملی را معلم از روی كتاب بیاموزد - كتاب بدون معلم - معلم بدون كتاب اثری ندارد چه نصف این درس بیان مطلب از خارج و تعلیم روش پرورش آن است و قدمای ما می خواستند فن كیمیا كه امروز دستگاه های عظیم با میلیون ها وات برق و هزاران درجه حرارت در لابراتوارها و كارهای بزرگ با صدها هزار نفر كار می كنند آنها در تاریكی چراغ روغنی یا شمع در زیرزمین ها به دست آورند و آن هم به تنهائی و پنهانی و لذا شبیه به افسانه ها و سحر و جادوهای جادوگران بوده.
امروز موضوع اكسیر اعظم مفروغ عنه بشری شده و بحث روی آثار آن است كه میدان عمل آن تا كجا می باشد.
این علم سابقه تاریخی دارد و در اسلام مورد عمل داشته و بحث ما در این است كه ائمه معصومین ما هم این علم را مانند همه علوم داشته اند و از آن به اصحاب لایق و مستعد خود هم آموخته اند و تردیدی در این نیست كه جابر بن حیان اولین شیمی دان و فیزیك دان و مكانیك نیمه قرن دوم شاگرد امام جعفر صادق (ع) بوده است و این علم را از آن حضرت آموخته و مطالعات خود را در كتب قدما به كمال رسانیده و توفیق بزرگی نصیب او شده است.
امروز اروپائیان كه وارث علوم اسلامی از قرون وسطی گردیدند دنبال اكسیر اعظم را گرفته و خواستند طلا بسازند در راه پیدا كردن «فرمول» و روش طلاسازی به هزارها مواد آلیه و اولیه عناصر دیگر راه یافتند و به كمال مطلوب رسیدند.
[ صفحه 158]
اكنون ببینیم اروپائیان و ملل غربی چگونه به این مرحله رسیده اند و چنین كشف مهمی نصیب آنها شده است و برای این راه باید در سه موضوع علمی قبلا تعریف و توضیح داده شود تا به نتیجه برسیم.
فكری كه قرن ها آباء و اجداد ما را به خود مشغول داشته و مانند شیفتگان و مجذوبان آنها را از خواب و خوراك و كار و كسب بازداشته و در سردابه های تنگ و تاریك مانند جادوها و عفریت های افسانه ی قدیم با قرع و انبیق و آلات و ادوات غریب و عجیب هم نشین و هم خواب نموده و به آرزوی كشف اكسیر و طلا دارائی خود را خاكستر می ساختند و با دود كوزه و خاك زغال و گرد جیوه از دودكش های پیچاپیچ به هوا می فرستادند.
امروز به ترقی علوم مثبته كه اساس آن بر تجربه های دقیق و حساب های عمیق و پشت كار دامنه داری با وسائل فراهم با روش عملیات جدید و فنون اختراعات تازه كه بنای آن روی حكمت عملی یعنی معلومات ثابته و محقق غیرقابل انكار نهاده شده آن فكر در جریان عمل مشاهده می شود. [1] .
فرضیات (تئوری ها) و تشكیل قضایای منطقی و تهیه صغری و كبرای خیالی كه در علوم نظری قدر و قیمتی داشت - امروز دیگر در حكمت عملی یعنی فیزیك و شیمی كه سابق كیمیا می گفتند بها و ارزش ندارد.
امروز فكر تبدیل نیرو به ماده از قوه به فعل آمده و صورت وقوع حاصل نموده است
[ صفحه 157]
دیگر احتیاج به آن همه تلاش های مخفی برای طلا ساختن نیست - به علاوه كه آن روز طلا ارزش داشت زیرا زندگی بسیار ساده و آسان و وسایل معاش به قدری ارزان و آسان به دست می آمد كه طلا ارزش داشت و لذا فكر كیمیاگری و طلاسازی قوت گرفته بود ولی راه آن را همه نمی دانستند وسایل هم برای همه موجود نبوده و درس عملی آن پنهان و مخفی بوده - و هركس یا از نظر آن كه شاید موفق نشود یا از جهت اینكه بغض و امساك داشتند به دیگری بیاموزند یا از این جهت كه سر زبان ها نیفتد - بدون آنكه از كسی بپرسند یا راه و روش صحیحی را از معلمی فنی فراگیرند می كوشیدند از روی كتب آلات و اسباب را بسازند و عمل كنند.
بدون تردید ما كه در تعلیم و تربیت نیم قرن عمل نمودیم یقین حاصل كردیم علم بدون كتاب و معلم مفید نمی باشد و افاده نمی دهد - باید درس علمی و عملی را معلم از روی كتاب بیاموزد - كتاب بدون معلم - معلم بدون كتاب اثری ندارد چه نصف این درس بیان مطلب از خارج و تعلیم روش پرورش آن است و قدمای ما می خواستند فن كیمیا كه امروز دستگاه های عظیم با میلیون ها وات برق و هزاران درجه حرارت در لابراتوارها و كارهای بزرگ با صدها هزار نفر كار می كنند آنها در تاریكی چراغ روغنی یا شمع در زیرزمین ها به دست آورند و آن هم به تنهائی و پنهانی و لذا شبیه به افسانه ها و سحر و جادوهای جادوگران بوده.
امروز موضوع اكسیر اعظم مفروغ عنه بشری شده و بحث روی آثار آن است كه میدان عمل آن تا كجا می باشد.
این علم سابقه تاریخی دارد و در اسلام مورد عمل داشته و بحث ما در این است كه ائمه معصومین ما هم این علم را مانند همه علوم داشته اند و از آن به اصحاب لایق و مستعد خود هم آموخته اند و تردیدی در این نیست كه جابر بن حیان اولین شیمی دان و فیزیك دان و مكانیك نیمه قرن دوم شاگرد امام جعفر صادق (ع) بوده است و این علم را از آن حضرت آموخته و مطالعات خود را در كتب قدما به كمال رسانیده و توفیق بزرگی نصیب او شده است.
امروز اروپائیان كه وارث علوم اسلامی از قرون وسطی گردیدند دنبال اكسیر اعظم را گرفته و خواستند طلا بسازند در راه پیدا كردن «فرمول» و روش طلاسازی به هزارها مواد آلیه و اولیه عناصر دیگر راه یافتند و به كمال مطلوب رسیدند.
[ صفحه 158]
اكنون ببینیم اروپائیان و ملل غربی چگونه به این مرحله رسیده اند و چنین كشف مهمی نصیب آنها شده است و برای این راه باید در سه موضوع علمی قبلا تعریف و توضیح داده شود تا به نتیجه برسیم.
[1] اصل اين مقاله در مجله علم و هنر چاپ برلن سال اول شماره 1 و 2 سال 1306 نگارش يافته به قلم هوشيار شيرازي با تصرف به منظور مقصود خويش.